Rattus norvegicus domestica (Rat)

Herkomst: De rat, ofwel tamme rat, is een afstammeling van de wilde, bruine rat. Deze bruine rat komt oorspronkelijk uit Oost-Azië, maar hebben zich door de tijd heen over de hele wereld verspreid.
Lengte: tussen de 19 en 30 cm. Dit is exclusief de start van 15 tot 22 cm.
Leeftijd: Vaak zo rond de twee jaar. Vrouwtjes leven vaak iets langer dan mannetjes.
Ratten zijn vriendelijke, nieuwsgierige dieren die graag actief bezig zijn. Het zijn leergierige beesten die makkelijk leren en hier ook heel enthousiast in zijn. Ze zijn makkelijk in het onderhoud en met hanteren, dus goede dieren voor mensen die nog niet zo heel veel ervaring hebben.

Verzorging
Ervaring: Geen.
Voedsel: Er is speciaal rattenvoer op de markt. Dit kunt u gebruiken als basisvoeding. Als extraatje kunt u af en toe groente en fruit geven, geef alleen geen sla en dichte koolsoorten.
kleine hoeveelheden ongezoete ontbijtgranen, aardappel, gekookte rijst, pasta of oud brood vinden ratten heerlijk. Let wel op dat ratten snel dik worden, dus voer het met maten.
Van gekruid, vet, gezoet of gezouten en melkproducten worden ratten ziek.
Ratten knagen graag, dus zorg ook dat er takken van wilgen, hazelaars, berken of fruitbomen aanwezig zijn in het hok.
Waterbak: Niet noodzakelijk
Waterflesje: Ja.
Water verversen: Dagelijks

Voeding: Voor het voeren kunt u het best een stenen voerbakje gebruiken. Zorg dat deze iets verhoogd staat, zodat de dieren er niet snel bodembedekking in gooien.
Voor het water kunt waterfles met een metalen nippel gebruiken.

Water: In plaats van een drinkfles zou u ook een drinkbakje kunnen gebruiken. Let hierbij dan wel op dat deze niet omgegooid kan worden en niet vol gegooid kan worden met bodembedekking.

Schoonmaak: Het hok moet minimaal wekelijks verschoond worden. Dit hoeft echter niet lastig te zijn. Ratten zijn namelijk zindelijk te maken. Door een toiletbak (of een gewone afwasteil of onderkant van een kattenbak) te gebruiken, deze te vullen met extra bodembedekking en een beetje training kunt u uw dieren snel zindelijk maken. Zorg dat u iedere keer een beetje mest en urine in de toiletbak schept tot u merkt dat de dieren deze bak gaan gebruiken voor hun ontlasting. Hierna hoeft u alleen maar dagelijks de toiletbak schoon te maken en 1 keer in de week de rest van het hok. De toiletbak zelf moet iedere week een keertje met azijn schoongemaakt worden. Dit om aanslag te verwijderen.
Voor het hok kunt u niet-geurende zeep gebruiken.
Vergeet met het schoonmaken niet de voerbak mee te nemen en ververs ook iedere dag het water. Als u een waterfles gebruikt moet deze ook in zijn geheel schoongemaakt worden. Dus ook de tuit van de fles.
Zorg ook dat je dagelijks voedselresten uit het hok verwijderd.

Hanteren: Ratten vinden het vaak leuk om opgetild te worden, zodra ze er aan gewend zijn. Soms zullen ze spontaan op je hand kruipen als je in het verblijf bezig bent.
U kunt uw rat oppakken door voorzichtig uw hand onder de buik te schuiven en het dier op te tillen.
Til een rat nooit op aan zijn staart. De huid kan opstropen of de staart kan breken. U kunt het dier wel bij de staartbasis vastpakken als het moet, maar het dier vindt dit echter niet fijn.
Zorg er ook altijd voor dat de rat niet kan vallen.

Huisvesting
Minimale grootte verblijf voor 1 rat: 60 x 50 x 30 cm. Groter is natuurlijk wel altijd beter.
Temperatuur: Tussen de 15 en 21 graden. 25 graden of meer kan zelfs gevaarlijk voor ze zijn.
Uren licht: 12 uur. (Geen extra lamp of warmtelamp nodig.)
Bodembedekking: Omdat ratten snel last hebben van luchtwegproblemen moet je hier ook rekening mee houden bij het kiezen van een bodembedekking. Deze moet namelijk stofvrij zijn en mag geen schadelijke dampen bevatten. Geschikte bedekking is bijvoorbeeld papier, fijne beukensnippers of bodembedekking op basis van schoon karton, maïs of hennep.
Inrichting: De kooi van de rat kan het beste bestaan uit een onderbak met daarop tralies, zodat er geen vieze geurtjes in het hok blijven hangen. Horizontale tralies zijn het best, omdat ratten hier tegenop kunnen klimmen. Zorg wel dat ze er niet bekneld in kunnen raken.
Verder moet er dus een voer- en waterbakje aanwezig zijn in het hok (een waterfles mag natuurlijk ook). Deze moeten hoger opstaan zodat er niet snel bodembedekking in kan komen.
Ratten zijn dieren die zich snel gaan vervelen, dus moeten ze veel afwisseling hebben in hun verblijf. Denk hierbij aan zitplankjes, takken, papieren zakdoekjes, lege wc-rolletjes, klimtouwen, trapjes, buizen en schone glazen potten. Ook is het belangrijk om deze inrichting regelmatig te wisselen, zodat er steeds weer wat nieuws te ontdekken is. Zorg wel altijd dat het goed stevig staat.
Zorg voor verschillende slaaphuisjes. Het liefst één meer dan het aantal dieren in het hok. In de slaaphuisjes moet ook nestmateriaal aanwezig zijn, maar hier moeten ze niet verstrikt in kunnen raken. Papier en tissues zijn de beste optie, ‘hamsterwatten’ of stoffen waar draden van af komen zijn af te raden.
Ook kunt u een looprad aanbieden voor uw rat, maar deze heeft veel eisen. Zo moet het een flink formaat hebben, omdat de rat er met een rechte rug in moet kunnen lopen zonder te veel omhoog te hoeven kijken. Daarnaast moet één zijde dicht zijn, moet het loopvlak gesloten zijn en moet de standaard aan de dichte kant van het rad bevestigt zijn. Er mogen geen spaken en spijlen zijn omdat hier de poten of de staart in vast kunnen komen te zitten.

Gedrag

Levenswijze:
Ratten zijn vooral ’s nachts actief en leven het liefst in groepen waar één dominante man is. Het zijn actieve dieren die in het wild flinke kilometers kunnen afleggen in een dag. Ratten zijn van nature alleseters en zijn dan ook niet heel kieskeurig met hun eten.

Karakter:
Ratten zijn over het algemeen vriendelijke dieren die niet snel zullen bijten. Het zijn leergierige en nieuwsgierige dieren die het liefst iedere dag iets nieuws ontdekken. Het is dan ook goed mogelijk om uw rat dingen aan te leren en te trainen. Daarnaast zullen ratten ook niet snel bijten, omdat het zulke rustige dieren zijn.

Punten van aandacht:
Oog- en neusvocht bij ratten bevat een roodbruine kleurstof, Hierdoor lijkt het soms dat een rat bloedt, maar dit valt allemaal mee. Een echte bloedneus is erg uitzonderlijk. Een overproductie van die roodbruine kleurstof kan wel wijze op stress en ziekte.
Ratten zijn ook erg gevoelig voor luchtwegproblemen en huidproblemen als gevolg van parasieten.
Daarnaast kunnen ratten ook het Seoulvirus bij zich dragen. Dit is een zoönose waarvan bekend is dat mensen via ratten besmet kunnen raken. Uw rat wordt hier niet ziek van, maar u kunt er wel ziek van worden. Zorg dus altijd dat u hygiënisch werkt en was altijd uw handen na contact met de ratten of het verblijf. Eventuele krab- en bijtwonden kunt u het best reinigen met water en daarna desinfecteren met jodium.

Kosten en Aankoop

Wetgeving: Voor het houden van ratten heb je geen speciale vergunningen nodig.
Eenmalige kosten: Voor de eenmalige kosten moet u denken aan de kosten voor het verblijf, het voerbakje, waterbakje (of fles), slaaphuisjes, plankjes, trappetjes, speelgoed, etc.
De kosten hiervan kunnen al snel in de honderden euro’s vallen, afhankelijk van grootte en kwaliteit.
Vaste kosten: Bij vaste kosten moet u denken aan de kosten voor voer en bodembedekking. Dit loopt al snel op tot tientallen euro’s per jaar.
Onverwachte kosten: Ook kunnen er nog onverwachte kosten optreden. Dit zijn bijvoorbeeld kosten als uw dier ziek wordt en naar de dierenarts moet.